Wykorzystanie potencjału osobowego w zamówieniach publicznych

Realizacja zamówień publicznych często wiąże się z koniecznością zapewnienia przez wykonawcę odpowiedniego potencjału osobowego (wykorzystanie potencjału osobowego) na czas wykonywania zadań. Wymaganie to pojawia się nie tylko w warunkach udziału w postępowaniu, ale również w szczegółowym opisie przedmiotu zamówienia. Czy jednak wykonawca już w momencie składania oferty powinien posiadać osoby zatrudnione na umowę o pracę? Jak skutecznie wykazać dysponowanie odpowiednimi zasobami ludzkimi? Te pytania często pojawiają się w praktyce.

Różnica między potencjałem własnym a zewnętrznym

Choć ustawa Prawo zamówień publicznych (PZP) nie operuje wprost terminem „dysponowanie”, kluczowe jest zrozumienie, w jaki sposób przepisy odnoszą się do potencjału osobowego, zwłaszcza w kontekście zdolności zawodowej. Dwie podstawowe kategorie to dysponowanie bezpośrednie oraz pośrednie.

• Dysponowanie bezpośrednie: Odnosi się do sytuacji, w której wykonawcę łączy z daną osobą bezpośredni stosunek prawny, np. umowa o pracę, umowa zlecenie, kontrakt cywilnoprawny lub samozatrudnienie. Ważne jest, aby istniała formalna podstawa prawna umożliwiająca realizację zamówienia.
• Dysponowanie pośrednie: Występuje, gdy osoby potrzebne do realizacji zamówienia są udostępniane wykonawcy przez podmiot trzeci, np. na podstawie umowy o współpracy, podwykonawstwa czy porozumienia o delegowaniu pracowników.

Różnica między tymi formami może mieć kluczowe znaczenie, zwłaszcza w ocenie, czy potencjał osobowy spełnia wymagania zamawiającego.

Co mówi orzecznictwo?

Orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej (KIO) dostarczają licznych wskazówek dotyczących dysponowania potencjałem osobowym:

• KIO 650/17 (18.04.2017): Dysponowanie bezpośrednie nie wymaga zaangażowania podmiotu trzeciego. Ważna jest jedynie obecność bezpośredniego stosunku prawnego między wykonawcą a osobą.
• KIO 782/18 (10.05.2018): Dysponowanie pośrednie może obejmować sytuacje, w których osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą udostępniają swoją pracę lub prace swoich pracowników wykonawcy.
• KIO 74/18 (29.01.2018): Nie ma konieczności zatrudniania wskazanych w ofercie osób na umowę o pracę już w momencie składania oferty. Kluczowe jest zobowiązanie, że osoby te zostaną zatrudnione przed rozpoczęciem realizacji zamówienia.

Praktyczne podejście do wykazania potencjału osobowego

Aby skutecznie wykazać potencjał osobowy, wykonawca powinien:

1. Przedstawić wykaz osób wraz z informacją o podstawie prawnej ich zaangażowania (np. umowa przedwstępna, porozumienie czy umowa o współpracy z podmiotem trzecim).
2. Wskazać charakter dysponowania – czy jest to dysponowanie bezpośrednie, czy pośrednie.
3. Zapewnić zgodność z wymogami zamawiającego, zwłaszcza w zakresie ewentualnego zatrudnienia na umowę o pracę.

Podsumowanie

Zamawiający ma prawo zweryfikować podstawy prawne dysponowania potencjałem osobowym wykonawcy, jednak nie wymaga to zawsze istnienia stosunków prawnych w momencie składania oferty. Ważne jest, aby do chwili realizacji zamówienia spełnione były wszystkie warunki formalne. Wykonawca może posługiwać się różnych formami współpracy, co daje dużą elastyczność w organizacji zasobów osobowych.