SŁOWNIK ZAKUPOWY

Two stage tendering - przetarg dwustopniowy - w ramach niniejszego postępowania w pierwszym etapie oferenci proszeni są o przedstawienie sugestii technicznych i organizacyjnych, w jaki sposób najlepiej zrealizować konkretny projekt. Następnie kupujący określa koncepcję, która prawdopodobnie będzie dla niego najkorzystniejsza. W przypadku tej koncepcji zamawia się oferty cenowe od tej samej grupy oferentów w celu wybrania preferowanego dostawcy.

Unit of sale - jednostka sprzedaży - to ilość przedmiotów, w której wyrażona jest sprzedaż.

Unit price - cena jednostkowa - wyrażenie „cena jednostkowa” odnosi się do kosztu pojedynczej jednostki towaru lub usługi, np. jednej godziny pracy. Wartość tę mnoży się następnie przez liczbę zakupionych jednostek, aby określić całkowity koszt tego towaru lub usługi.

UNSPSC - kod standardowych produktów i usług narodów zjednoczonych (UNSPSC)  - to systematyczny system kodowania zaprojektowany do klasyfikowania produktów i usług. System ten jest używany na całym świecie do ułatwiania zarządzania zakupami, łańcuchem dostaw oraz analizy ekonomicznej. W UNSPSC każdy produkt lub usługa jest klasyfikowana do określonego segmentu, który jest najwyższym poziomem w hierarchii, zazwyczaj składającej się z czterech lub pięciu poziomów. Te poziomy są zorganizowane w taki sposób, aby zapewnić coraz bardziej szczegółowy opis produktu lub usługi.
Poziomy Hierarchii UNSPSC:

1. Segment: najwyższy poziom hierarchii. Oznacza szeroką kategorię produktów lub usług, na przykład "Oprogramowanie komputerowe" lub "Usługi medyczne".
2. Rodzina (Family): drugi poziom, który dokładniej określa typ produktów lub usług w danym segmencie. Na przykład w segmencie "Oprogramowanie komputerowe" może znajdować się rodzina "Oprogramowanie do zarządzania bazami danych".
3. Klasa (Class): trzeci poziom, który dokładniej definiuje rodziny produktów/usług. Na przykład w rodzinie "Oprogramowanie do zarządzania bazami danych" klasa może określać "Oprogramowanie do zarządzania danymi".
4. Towar (Commodity): czwarty poziom, który jeszcze bardziej szczegółowo opisuje klasę. Na tym poziomie określane są konkretne produkty lub usługi, na przykład konkretny typ oprogramowania do zarządzania bazami danych.
5. Funkcja biznesowa (Business Function) (opcjonalnie): piąty poziom, używany do dalszego detalu w opisie towarów lub usług.
6. Charakterystyka dostawcy (Supplier Characteristic) (opcjonalnie): kolejny opcjonalny poziom, który może być używany do określenia dodatkowych cech dostawców.

System UNSPSC umożliwia precyzyjne klasyfikowanie produktów i usług, co jest szczególnie przydatne w globalnym handlu, zarządzaniu łańcuchem dostaw i analizie rynku. Jest to narzędzie wspierające efektywne zarządzanie zakupami i zapewniające spójność w klasyfikacji produktów oraz usług na całym świecie.

Upstream - wyżej wymieniony proces - proces zaopatrzenia można podzielić na dwie odrębne fazy: zaopatrzenie na wyższym i niższym szczeblu łańcucha dostaw. Zamówienia wyższego szczebla to wszystko, co dzieje się od zapotrzebowania do udzielenia zamówienia i dostawy. Zamówienia niższego szczebla to wszystko, co dzieje się po udzieleniu zamówienia.

Value - wartość transakcji -  jest definiowana na wiele sposobów. Najczęściej uważa się ją za sumę korzyści finansowych osiąganych przez kupującego i sprzedającego. Praktycy zajmujący się zakupami zazwyczaj mierzą wartość w trzech szerokich obszarach: oszczędności, unikanie kosztów i wartość dodana.

Value for money - stosunek jakości do ceny - jest jednym z najczęstszych celów procesu zakupów. Oceniając oferty alternatywne, organizacje muszą wziąć pod uwagę nie tylko najniższą cenę, ale także całkowity koszt realizacji tych korzyści w całym okresie życia (TCO). Typowe czynniki brane pod uwagę przy definiowaniu stosunku wartości do ceny obejmują przydatność do określonego celu, jakość, całkowite koszty cyklu życia, ryzyko, kwestie środowiskowe i zrównoważone oraz wiele innych czynników związanych z wkładem proponowanych rozwiązań w ogólne cele organizacji.

Variety control - kontrola różnorodność, wariantów, opcji - w kontekście zarządzania operacyjnego i produkcji odnosi się do procesów i metod stosowanych do zarządzania i kontrolowania różnorodności produktów lub usług oferowanych przez firmę. Wybór optymalnej liczby rozmiarów, innych cech lub typów produktu wymaganych do zaspokojenia panujących potrzeb.
Kilka kluczowych punktów dotyczących kontroli różnorodności:

1. Ograniczanie liczby wariantów: kontrola różnorodności często obejmuje redukcję liczby wariantów produktu lub usługi. Chodzi o to, aby zaoferować wystarczającą różnorodność, aby zaspokoić potrzeby klientów, jednocześnie ograniczając złożoność.
2. Standaryzacja komponentów: używanie standardowych komponentów w różnych produktach może pomóc w kontroli różnorodności. Pozwala to na wydajniejsze zarządzanie zapasami i łatwiejsze utrzymanie produkcji.
3. Modularyzacja: projektowanie produktów w sposób modularny, gdzie różne moduły mogą być łączone w różne konfiguracje, umożliwia oferowanie różnorodności bez znacznego zwiększenia złożoności produkcji.
4. Zarządzanie zapasami: kontrola różnorodności wymaga skutecznego zarządzania zapasami, aby zapewnić dostępność różnych produktów, jednocześnie unikając nadmiernych zapasów.
5. Analiza kosztów: zrozumienie kosztów związanych z różnorodnością produktów, w tym kosztów produkcji, magazynowania i dystrybucji, jest kluczowe dla efektywnego zarządzania różnorodnością.
6. Zrozumienie potrzeb klientów: analiza rynku i zrozumienie potrzeb i preferencji klientów są istotne, aby zdecydować, które warianty produktów są konieczne i jakie mogą być wyeliminowane.
7. Elastyczność procesów produkcyjnych: wprowadzenie elastycznych procesów produkcyjnych, które mogą szybko dostosować się do zmian w popycie na różne warianty produktów, jest ważne w zarządzaniu różnorodnością.
8. Zarządzanie informacją: skuteczne systemy informacyjne, które śledzą popyt, zapasy i wydajność produkcji, są niezbędne do zarządzania różnorodnością produktów.

Kontrola różnorodności jest ważnym elementem strategii operacyjnej, zwłaszcza w branżach, gdzie klienci oczekują spersonalizowanych produktów lub usług. Prawidłowe zarządzanie różnorodnością może prowadzić do zwiększenia satysfakcji klientów, jednocześnie utrzymując koszty i złożoność na kontrolowanym poziomie.

Vendor - sprzedawca - podmiot B2C sprzedający gotowe towary i usługi klientowi końcowemu. Sprzedawcy często kupują towary i usługi od producentów, a następnie bezpośrednio je dystrybuują lub sprzedają konsumentom. Niektóre firmy nazywają sprzedawców dostawcami. Sprzedawcy często sprzedają przedsiębiorstwom małe ilości wymaganych produktów, w przeciwieństwie do dostawców, którzy dostarczają producentom surowce i narzędzia w ilościach hurtowych.

Vendor management - zarządzanie sprzedawcami - jedno z podstawowych zadań zakupów: profesjonalne, strategiczne projektowanie relacji i mechanizmów kontroli w celu uzyskania lepszych usług, cen, jakości itp. Pojęcie często mylone z supplier management czyli zarządzaniem dostawcami. I chociaż cel zarządzania ww. grupami może być jednolity to istnieje różnica w firmach określanych mianem supplier - dostawca a vendor - sprzedawca.

Volatile spend - zmienne wydatki -  koszty surowców i energii są zmienne (niestabilne).

Volume discounts - rabaty ilościowe - to umowa pomiędzy kupującym a sprzedającym, w ramach której sprzedawca oferuje kupującemu rabat, który wzrasta wraz ze wzrostem zakupionej wielkości.