SŁOWNIK ZAKUPOWY

Mark of conformity - znak zgodności - znak potwierdzający, że produkt lub usługa jest zgodna z określonymi normami lub specyfikacjami technicznymi.

Market leader - lider na rynku - marka i/lub produkt o największym udziale w rynku. Często odnosi się do firmy produkującej i sprzedającej daną markę/produkt.

Market research - badania rynku - to zbieranie i analiza informacji dotyczących produktu lub usługi, które mają na celu zrozumienie potrzeb zakupowych, mechanizmów rynku, struktury dostawców. Zakres prowadzonych badań rynkowych zależy od danego produktu czy usługi, lecz główne obszary, na które skupiają się większość firm, to: popyt, wielkość rynku, wskaźniki ekonomiczne, lokalizacja, nasycenie rynku oraz ustalanie cen.

Master service agreement - umowa ramowa na świadczenie usług - rodzaj umowy między dwiema lub więcej stronami, która określa ogólne warunki współpracy, w ramach których będą realizowane przyszłe transakcje lub umowy. MSA zazwyczaj obejmuje aspekty takie jak zakres prac, warunki płatności, rozwiązywanie sporów, poufność, prawa własności intelektualnej oraz odpowiedzialność stron. Głównym celem MSA jest uproszczenie i przyspieszenie procesu negocjacji przyszłych umów. Po zawarciu MSA, strony mogą szybko przystąpić do realizacji konkretnych projektów lub transakcji, odnosząc się do wcześniej ustalonych zasad. Dzięki temu nie muszą każdorazowo negocjować wszystkich warunków od nowa. Umowa ta jest szczególnie przydatna w przypadku długoterminowych relacji biznesowych, gdzie przewiduje się wielokrotne transakcje lub projekty. MSA pomaga w zarządzaniu oczekiwaniami i redukuje ryzyko nieporozumień oraz sporów, zapewniając jasność i spójność w kwestiach kluczowych dla współpracy.

Material deficiency - wady materiałowe - wszelkie wady (takie jak fizyczne, chemiczne, elektryczne lub funkcjonalne) stwierdzone w materiale, które przypisuje się niezgodności ze specyfikacjami, kontraktowymi. Uważa się, że jakość wykonania poniżej standardów mieści się w tej definicji.

Material requirements planning (MRP) - planowanie zapotrzebowania na materiały - systematyczny proces planowania, harmonogramowania i zarządzania zakupami oraz wykorzystaniem surowców, komponentów i części potrzebnych do produkcji. MRP jest kluczowym elementem zarządzania produkcją i łańcuchem dostaw w przedsiębiorstwach produkcyjnych. MRP rozpoczyna się od harmonogramów produkcji dla gotowych produktów, na podstawie których system oblicza zapotrzebowanie na niezbędne komponenty i materiały. Bierze pod uwagę aktualne stany magazynowe, czas realizacji zamówień oraz planowane dostawy, aby zapewnić, że materiały będą dostępne w odpowiednim czasie i ilości, minimalizując tym samym poziomy zapasów i koszty. Proces MRP umożliwia firmom lepsze przewidywanie i zarządzanie zapasami, optymalizację procesów produkcyjnych oraz zwiększenie ogólnej efektywności operacyjnej. Poprzez precyzyjne planowanie zapotrzebowania na materiały, MRP pomaga w unikaniu braków surowców, redukcji nadmiaru zapasów oraz obniżeniu kosztów związanych z przechowywaniem. To narzędzie jest szczególnie ważne w środowiskach produkcyjnych charakteryzujących się złożonymi procesami i dużą liczbą komponentów.

Maverick buying - dzikie lub niezależne zakupy, odnosi się do sytuacji, w której pracownicy w organizacji dokonują zakupów poza ustalonymi procedurami zakupowymi firmy lub bez uzgodnienia z działem zakupów. To zachowanie może obejmować zakupy bez stosowania się do ustalonych umów z dostawcami, ignorowanie negocjowanych stawek, lub unikanie procesów aprobacji, które są standardowymi procedurami w firmie. Nazwa "maverick buying" pochodzi od słowa "maverick", które w języku angielskim oznacza osobę działającą niezależnie i niesubordynującą się grupie lub konwencjom. W kontekście zakupów, "maverick" odnosi się do działań zakupowych podejmowanych w sposób samodzielny, niezgodny z przyjętymi standardami lub procedurami. Maverick buying może prowadzić do szeregu problemów w organizacji, takich jak zwiększone koszty zakupu, trudności w śledzeniu wydatków, ryzyko zakupu nieodpowiedniej jakości towarów lub usług, a także utratę możliwości negocjacyjnych wynikających z większych, skonsolidowanych zakupów. Dlatego wiele firm stara się ograniczać maverick buying poprzez wprowadzenie jasnych procedur zakupowych, szkolenia pracowników oraz systemów zakupowych, które kontrolują i monitorują proces zakupowy.

MEAT – Most Economically Advantageous Tender - najkorzystniejsza ekonomicznie oferta - kryterium "Najkorzystniejszej Ekonomicznie Oferty" (MEAT, ang. Most Economically Advantageous Tender) jest kluczowym pojęciem w procesach zamówień publicznych, szczególnie w Unii Europejskiej. To podejście pozwala organom zamawiającym, zwykle rządom lub organizacjom sektora publicznego, oceniać oferty (lub przetargi) nie tylko pod kątem ceny, ale również biorąc pod uwagę szereg aspektów jakościowych, technicznych i zrównoważonych. Taki holistyczny pogląd ma na celu zapewnienie, że przyznany kontrakt przynosi najlepszą ogólną wartość za pieniądze, a nie tylko najniższy koszt.
W ramach kryterium MEAT zwykle uwzględnia się następujące aspekty:

1. Aspekty jakościowe: mogą one obejmować jakość towarów lub usług, wiedzę fachową i doświadczenie oferenta, obsługę klienta i wsparcie po sprzedaży. Zapewnia to, że towary lub usługi spełniają wymagane standardy i są odpowiednie do swojego przeznaczenia.
2. Aspekty techniczne: polega to na ocenie technicznych zalet oferty, takich jak używana technologia, zdolności techniczne, innowacyjność i zgodność ze standardami technicznymi. Jest to szczególnie ważne w skomplikowanych projektach, gdzie techniczna wyższość może prowadzić do lepszych wyników.
3. Aspekty zrównoważone: rozważania dotyczące zrównoważonego rozwoju mogą obejmować wpływ na środowisko, odpowiedzialność społeczną i wpływ ekonomiczny. Obejmuje to ocenę przyjazności dla środowiska produktu lub usługi, etyczne praktyki oferenta i potencjalne długoterminowe korzyści ekonomiczne.
4. Cena: chociaż cena nie jest jedynym czynnikiem, pozostaje ważnym składnikiem. Podejście MEAT dąży do zrównoważenia kosztów z jakością i zrównoważeniem oferty, zapewniając, że kontrakt reprezentuje ogólną wartość za pieniądze.

Kryterium MEAT wymaga bardziej kompleksowego procesu oceny niż wybór najniższej oferty. Polega to na określeniu konkretnych kryteriów i ważeniu tych kryteriów w dokumentacji przetargowej. Oferty są następnie oceniane w oparciu o te kryteria, a kontrakt jest przyznawany ofercie, która oferuje najlepszą ogólną wartość, biorąc pod uwagę zarówno koszty, jak i korzyści.
To podejście jest szczególnie korzystne w zamówieniach publicznych, gdzie wpływ decyzji zakupowych może być szeroki, dotycząc ekonomicznych, społecznych i środowiskowych aspektów. Dzięki wykorzystaniu kryterium MEAT organy zamawiające mogą podejmować bardziej świadome, odpowiedzialne i korzystne decyzje zakupowe.

Minimum order quantity (MOQ) - minimalna ilość zamówienia - najmniejsza liczba sztuk produktu, którą dostawca jest gotów sprzedać w jednej transakcji. Jest to standardowa praktyka w handlu B2B (Business to Business), gdzie producenci i hurtownicy ustanawiają MOQ w celu zapewnienia efektywności kosztowej operacji. MOQ jest ustalana z różnych powodów. Dla producentów i dostawców ustalenie minimalnej ilości zamówienia pomaga pokryć koszty produkcji i operacyjne, ponieważ produkcja małych ilości często nie jest ekonomicznie opłacalna. Dla kupujących, chociaż MOQ może oznaczać konieczność zakupu większej ilości towaru, często wiąże się to z korzyściami, takimi jak niższe ceny jednostkowe. Wartość MOQ może się znacznie różnić w zależności od produktu, branży i indywidualnych warunków danego dostawcy. W niektórych przypadkach MOQ może być wyrażone w liczbie sztuk, w innych w wartości zamówienia lub w wagach/metrach dla materiałów. Firmy często negocjują MOQ z dostawcami, szczególnie gdy zamierzają nawiązać długoterminowe relacje biznesowe lub gdy zamówienie jest testowe.

Minimum viable product (MVP) - najprostsza wersja produktu - która może zostać wprowadzona na rynek w celu przetestowania nowego pomysłu biznesowego i oceny zainteresowania klientów.
To wersja produktu z wystarczającą ilością funkcji, aby przyciągnąć pierwszych użytkowników i uzyskać pierwsze informacje zwrotne do dalszego rozwoju. W MVP skupia się na podstawowych funkcjach, które rozwiązują główny problem lub zaspokajają główną potrzebę klienta.
1. Zalety MVP

• Zminimalizowane ryzyko: MVP pozwala na testowanie hipotez biznesowych z minimalnym ryzykiem.
• Szybkie uczenie się: szybkie wdrożenie MVP i zbieranie informacji zwrotnych pozwala na szybkie uczenie się i adaptację.
• Oszczędność zasobów: ograniczenie funkcji produktu do niezbędnego minimum pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze.

2. Proces wdrażania MVP

• Badanie rynku: zrozumienie potrzeb i problemów potencjalnych klientów.
• Definiowanie głównych funkcji: wybór kluczowych funkcji, które będą w MVP.
• Budowa i testowanie: szybkie tworzenie MVP i testowanie go na rynku.
• Zbieranie informacji zwrotnych: analiza reakcji i opinii użytkowników.
• Iteracja: dostosowywanie i rozwijanie produktu na podstawie zebranych danych.

3. Wyzwania związane z MVP

• Zrozumienie klienta: trudność w określeniu, jakie funkcje są „minimalnie wykonalne” dla docelowej grupy klientów.
• Zarządzanie oczekiwaniami: MVP może nie spełniać wszystkich oczekiwań klientów, co wymaga skutecznej komunikacji i zarządzania oczekiwaniami.
• Równowaga między jakością a minimalizmem: utrzymanie odpowiedniej jakości produktu, jednocześnie ograniczając jego zakres.

4. Przykłady zastosowania MVP

• Startupy technologiczne często wypuszczają MVP swoich aplikacji lub platform, aby przetestować pomysły na rynku.
• Firmy produkcyjne mogą wykorzystywać MVP do testowania nowych produktów w ograniczonej skali przed pełnym wdrożeniem.

MVP jest szczególnie efektywne w środowiskach dynamicznych i szybko zmieniających się, takich jak technologie i startupy, gdzie szybka adaptacja i uczenie się są kluczowe dla sukcesu.

MLATNA – (most likely alternative to a negotiated agreement) - najbardziej prawdopodobna alternatywa do osiągnięcia porozumienia negocjacyjnego - W przeciwieństwie do BATNA ("Best Alternative to a Negotiated Agreement"), który reprezentuje najlepszą alternatywę, MLATNA wskazuje na opcję, która wydaje się najbardziej realna i prawdopodobna w przypadku, gdy negocjacje nie przyniosą porozumienia. MLATNA jest użyteczna w procesie oceny i przygotowania do negocjacji, ponieważ pomaga negocjatorom realistycznie ocenić, co może się wydarzyć, jeśli negocjacje się nie powiodą. Pozwala to na lepsze zrozumienie i przygotowanie na różne scenariusze, zarówno najlepsze, jak i te bardziej prawdopodobne. Zapewnia to szerszą perspektywę i pomaga w podejmowaniu bardziej świadomych decyzji podczas negocjacji. (negocjacje)

Monopoly - monopol -monopole mają miejsce, gdy jeden dostawca dostarcza określoną kategorię produktów ze względu na bariery wejścia, takie jak patenty, lub bariery wyjścia, takie jak fuzje. Monopolista maksymalizuje zysk, ustala cenę kategorii na rynku i ogranicza podaż swojego produktu lub usługi.